Karmaşıklığı Anlayabilmek İçin 3 Bilişsel Yetkinlik: Refleksivite, Gerekçelendirme ve Muhakeme

Bir kurumun karmaşıklığı yönetebilme kapasitesini değerlendirmek için, strateji veya uygulamalar üzerine bir yönetim toplantısında gözlem yapmanız yeterlidir.

Benim basit kontrol formumda 2 madde yer almıştır.

Katılımcılar bilişsel kapasitelerini tam olarak kullanıyorlar mı ? Bunun kanıtı yaptıkları varsayımların farkında olup olmadıklarıdır (refleksivite).

Bir uygulama planı için nedenler sormaya ve göstermeye istekliler mi ? (gerekçelendirme) ve eylemlerinin sonuçlarının ve anlamının farkındalar mı (muhakeme) ?

Bu 2 madde için yeterli kanıt bulunmuyorsa, katılımcılarda, kurumsal ritüeller, hiyerarşi ve kariyerciliğe katı bir şekilde bağlılık hakkında şüphe duyarım. Bu da oyunu belirli kurallara göre oynadıkları anlamına gelir ki; karmaşıklığı yönetmekte en son isteyeceğimiz şeydir.

Yazımda sözünü ettiğim ve karmaşıklığı yönetmekte önemli bulduğum refleksivite, gerekçelendirme ve muhakeme yetkinliklerini biraz açalım.

Refleksivite

Toplantılarda katılımcıların kendi varsayımlarının farkında olup olmadıklarını gözlemlemek, onların refleksivite becerilerini ölçer. Refleksif katılımcılar, kendi düşünme süreçlerini ve bu süreçlerde yaptıkları hataları sorgular. Bu, onların sadece stratejiyi değil, stratejiyi nasıl geliştirdiklerini ve bu süreçte hangi ön kabulleri yaptıklarını analiz edebilmelerini sağlar.

Gerekçelendirme

Bir uygulama planı veya strateji önerisi için nedenlerin açıkça ortaya konması gerekir. Gerekçelendirme, kararların ardındaki mantığı anlamaya ve aktarmaya istekli olmayı ifade eder. Bu, sadece ikna edici iletişim kurma yeteneğini değil, aynı zamanda stratejinin veya uygulamanın sağlam temeller üzerinde olduğunu gösterir. Toplantılarda "neden bu yolu seçtik?" sorusuna verilen yanıtlar gerekçelendirmenin güçlü bir göstergesidir.

Muhakeme

Muhakeme, bir eylemin sonuçlarının ve bu sonuçların anlamının farkında olma becerisidir. Katılımcılar, uygulamaların potansiyel etkilerini önceden görebilmelidir. Muhakeme yetkinliği yüksek olan bireyler, sadece kısa vadeli sonuçları değil, aynı zamanda uzun vadede doğabilecek etkileri de değerlendirebilir.

Bu üç kavram, yönetim süreçlerinde derin analiz yapabilen ve karmaşıklıkla başa çıkabilen bir organizasyonun temel göstergeleridir. Eğer bu beceriler zayıfsa, katılımcıların yalnızca hiyerarşi ve kurumsal ritüellere dayalı bir yaklaşım sergilediklerini ve gerçek anlamda karmaşıklığı yönetemediklerini düşünebiliriz.

Linkedin post

02.10.2024